Kwantumfysica en organisatiecultuur
Het verschil tussen leven en dood bestaat uit niet meer dan één elektrische prikkel. Op het moment dat de eerste elektrische prikkel het hart van het nog ongeborene kind laat samentrekken, is er leven. Een individueel elektriciteitscircuit. Elektriciteit is energie. Ze geeft ons licht, warmte, snelheid en kracht. Hoe kunnen we die energie gebruiken om samenwerking binnen groepen te verbeteren?

Om te begrijpen hoe ons individuele elektriciteitscircuit ons welbevinden en geluksgevoel beïnvloedt, moeten we eerst terug naar de basis. Een natuurkundig opfrissertje. Het begint allemaal met het natuurlijke elektromagnetische veld van de aarde. Tussen de twee uiteinden van deze enorme magneet, de Noord- en de Zuidpool, bevindt zich het aardmagnetisch veld. Wanneer magnetische golven zich samen voortbewegen met de golven van een elektrisch veld – denk aan bliksem of het wrijven met een ballon op hoofdhaar – worden de golven elektromagnetisch. Ze vormen dan een elektromagnetisch veld. Voorbeelden van elektromagnetische velden zijn radiogolven, mobiele telefoongolven en de golven van een magnetron. Maar ook zichtbaar licht, en onzichtbaar infrarood licht. Het aantal bewegingen dat een elektromagnetische golf per seconde maakt, heet frequentie en wordt uitgedrukt in Hertz (Hz).
Ieder organisme heeft de frequentie van de natuurlijke elektromagnetische velden nodig om te kunnen leven. Aardmagnetisme is een voorwaarde voor al het leven; een mens zonder het natuurlijke aardmagnetisme wordt ziek.
Onze eigen frequentie
“Alles is energie!” zei Einstein al. Kwantumfysica leert ons dat wij niet alleen een menselijk lichaam zijn. We zijn energie, we trillen. Ons lichaam is opgebouwd uit weefsel, botten en organen die uit celstructuren bestaan van atomen, die op hun beurt opgebouwd zijn uit subatomaire deeltjes. Deze deeltjes gedragen zich als energie: ze trekken elkaar aan en stoten elkaar af – net zoals het aardmagnetisme –, waardoor trillingen ontstaan.
Alle 100 biljoen cellen in ons lichaam zijn bewegende entiteiten, trillingen. We zien onszelf als één fysieke entiteit, maar in feite zijn we als mens een levende community van intelligente cellen. Elke cel is een batterij van 1,4 volt met een minpool aan de binnenkant en een pluspool aan de buitenkant met zo’n 10 tot 25 reacties per seconde. Dat is maar liefst 1400 biljoen volt (!) aan constante elektromagnetische lading in je lichaam.1 En dat heeft niet alleen intern effect. Alle levende organismen, ook planten en dieren, communiceren onzichtbaar met elkaar via trillingen en energiegolven. Of we nu willen of niet.
“De kracht van de groep is altijd sterker dan de invloed van een individu.”
Tiktiktiktik
Alle energiegolven samen vormen ‘het veld’ of het systeem waarin je je bevindt. Laten we dat eens projecteren op een team dat met elkaar samenwerkt. Wordt het nu te ingewikkeld? Bekijk dan eens de video ‘32 metronome synchronization’ op YouTube.2 Een synopsis daarvan: 32 metronomen worden afzonderlijk in beweging gebracht. Het duurt slechts vier minuten voordat alle 32 metronomen in een gelijk ritme tikken. Hoe dat kan? In elk systeem wordt gezocht naar een gelijke frequentie. In het geval van de metronomen gaat het daarbij niet om energie, maar om geluid. Ook dat heeft een bepaalde frequentie. Als de ene frequentie een andere ‘aanzet’, heet dat in de natuurkunde ‘resonantie’. Het ene object trilt mee als het wordt aangeraakt door de trillingen van een ander object. Voor mensen is dat niet anders.
Voorbij fysieke grenzen
Het voorbeeld van de metronomen legt uit dat we elkaar constant bereiken met trillingen. Dit is op een subtiel niveau dat voor sommige mensen voelbaar is en op natuurkundig en kwantum-fysisch niveau meetbaar. We bereiken elkaar niet alleen met ons elektromagnetisch veld, we beïnvloeden elkaar ook. Energiegolven stoppen namelijk niet bij de fysieke grenzen van een verzameling atomen, zoals je lichaam. Allerlei gedachten, waaronder onze aannames, overtuigingen en behoeften reiken verder dan het lichaam. Zelfs zonder ze uit te spreken.

De meest recente ontwikkeling van apparatuur om de activiteit van de hersenen te meten bewijst dit. De vervanger van de EEG (elektro-encefalogram, waarbij elektroden op de schedel worden geplakt) heet de MEG (magneto-encefalogram). De MEG meet de hersenactiviteit zonder dat het hoofd wordt aangeraakt.

Bewustzijn
Het zou fantastisch zijn als we van jongs af aan leren om ons bewust te zijn van de invloed van verschillende trillingsniveaus op ons welbevinden. Dat begint met het leren aanvoelen van de verschillen tussen hogere en lagere frequenties. Kinderen hebben nog niet afgeleerd om op hun intuïtie te vertrouwen en zijn daardoor veel gevoeliger voor de subtiele verschillen dan volwassenen. Lagere frequenties in onze omgeving zijn gemakkelijker waar te nemen dan hogere frequenties. Hoe lager de frequentie, des te hoger de dichtheid. Materie heeft een hoge dichtheid en dus een lage frequentie: daarom kunnen we materie probleemloos waarnemen. Toch kunnen we ook hogere frequenties waarnemen. Liefde, blijdschap en harmonie hebben een hoge frequentie. Angst, haat, jaloezie, woede en andere onaangename emoties hebben een lage frequentie.
Op fysiek niveau is je gezondheid een uitstekende indicator van je trillingsniveau. Een gezond menselijk lichaam heeft meestal een frequentie variërend van 62 tot 78 Hz, terwijl iemand die verkouden is een frequentie heeft van 58 Hz. Dus wanneer onze frequentie zakt, worden we ziek. Elke ziekte heeft ook weer een eigen frequentie.4
Op mentaal en emotioneel niveau is je mate van welbevinden, je gevoel van innerlijke rust een graadmeter van je frequentie. En die fluctueert, omdat de meeste mensen ups en downs kennen. Voel je je overwegend veilig, gesteund, positief, dan is je trillingsniveau hoger. Je trilling wordt direct beïnvloed wanneer je bang bent, je onmachtig voelt, verdrietig, eenzaam, wanhopig of kwaad bent. Duurt dat negatieve gevoel langer, of sluimert het in je onderbewuste of probeer je het te negeren, dan zal je frequentie lager zijn.
Sommige dieren hebben hier een zesde zintuig voor; zij detecteren schommelingen in trillingsniveaus direct en reageren daarop. Als wij mensen dit ook zouden leren waardoor we ons bewuster waren van trillingsniveaus zouden we veel eerder begrijpen wat wel en niet bij ons past. Wat wel of niet goed voor ons welbevinden en gezondheid zou zijn. We zouden leren herkennen wat iets, iemand of een systeem teweegbrengt in ons energieveld. Waardoor we misschien veel minder vaak in ongezonde (werk-)situaties of relaties zouden blijven hangen.
Balans herstellen
Goed nieuws: er zijn manieren om je trillingsniveau positief te beïnvloeden. Wanneer je merkt dat iets langere tijd niet goed voelt, dus wanneer het trillingsniveau daalt, kun je actie ondernemen om de balans te herstellen. Op fysiek maar ook emotioneel vlak. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan, omdat een systeem – je lichaam in dit geval – automatisch het meest dominante trillingsniveau probeert vast te houden.
We ervaren het aanpakken van problemen vaak als ‘buiten onze comfortzone’. Wanneer we deze problemen met positieve in plaats van neutrale of negatieve gedachten en acties benaderen, beïnvloeden we ons eigen systeem. De balans en harmonie kunnen zich gaan herstellen. Een voorbeeld? Denk aan het overwinnen van je weerstand om met een open mind en nieuwsgierigheid een gesprek aan te gaan met die ene collega die je zo onuitstaanbaar vindt.
Voor ieder van ons geldt: ons bewuster worden van het effect van negatieve gedachten op ons individuele energieveld, en daarmee ook op onze omgeving, zorgt ervoor dat we vaker kiezen voor helpende gedachten. Die op hun beurt nieuwe neurologische paden creëren met een hoger trillingsniveau.
Collectieve onwil
Elke organisatie heeft haar eigen energiehuishouding, met mensen als de belangrijkste energiebron. Er zijn organisaties waarin steeds ‘gedoe’ is. Negatieve gedachten, aannames, oude patronen, zorgen en frustratie bepalen dat een groep zich als geheel moeilijk beweegt. De kracht van de groep om zichzelf in stand te houden is immens en altijd sterker dan de invloed van een individu. Dit uit zich in excuses om er maar niet aan te hoeven beginnen: er heerst een gevoel van gebrek aan tijd, budget, etc. De werkelijke oorzaak ligt vaak dieper: de collectieve onwil of angst om te veranderen zorgt voor een afwijzing van verandering: alles wat de comfort zone van het systeem op losse schroeven dreigt te zetten. Toch wijst de praktijk uit dat er wel degelijk collectieve gedragsverandering kan plaatsvinden. Wat daarvoor nodig is, is dat mensen individueel worden uitgenodigd om te kijken naar de invloed van hun gedachten – en, daarmee samenhangend, hun gedrag – op hun welzijn en hun omgeving.
De kracht van het systeem
Een sterk team is een team waar energie (lees: elektriciteit) vrij kan stromen. De groep resoneert zonder angst en biedt een lerend systeem voor alle groepsleden. Op die manier wordt de eigen energie vermeerderd en daarmee de groepsenergie. De positieve effecten hiervan zie je terug in de algehele gezondheid van de organisatie en de mensen die er werken. Je herkent zo’n organisatie aan gemotiveerde, proactieve mensen met een bepaalde mate van zelfreflectie die een positieve bijdrage leveren aan het werkklimaat. Er is een laag ziekteverzuim en de aandacht voor samenwerking gaat hand in hand met ruimte voor eigen inbreng. Kort gezegd: het functioneren en presteren van een organisatie hangt nauw samen met het tot stand brengen van een positieve trilling van het collectief.
Welke frequentie een team of organisatie ook heeft, de mensen die resoneren op de collectieve ‘bandbreedte’ ervan, ervaren dat als prettig. Het collectieve krachtenveld vormt een systeem en een gevoel van ‘wij’ en het trillingsniveau vormt zich naar het gemiddelde van de groep. Dit zorgt er op onbewust niveau voor dat je je ergens ‘op je plek’ voelt, of juist niet. Dit verschijnsel is de kwantum-fysische verklaring voor meer gangbare begrippen als ‘het DNA van een organisatie’, de ‘cultuur’ of ‘de onderstroom’.

1 Kennisplatform ElektroMagnetische Velden:/ www.kennisplatform.nl geraadpleegd op 1 november 2019
2 32 metronome synchronization: www.youtu.be/5v5eBf2KwF8.
3 Emoto, M. en I.H.M. General Research Institute (2005). De boodschap van water. Utrecht: VBK|media.
4 www.zoma-opleidingen.nl/blog/how-to-het-verhogen-van-je-frequentie