Creativiteit ingezet om corona te beteugelen
Een van de meest voorkomende manieren waarop ziekteverwekkers zich verspreiden, is via de handen. Het coronaproof advies is dan ook: vaker je handen wassen. Grafisch ontwerper en voor de veranderaar Sophie van Kempen ontwikkelde de Happy Hand Wash, een speciale sticker om het wassen van handen te belonen. Ze maakte daarbij dankbaar gebruik van een subsidie van de gemeente Nijmegen en investeerde ook zelf in haar idee.

Met genoemde subsidieregeling voor cultuurprojecten in het kader van corona wilde de gemeente Nijmegen actuele kunstprojecten ondersteunen die een duidelijke relatie hebben met (de gevolgen van) het coronavirus én die een bijdrage zouden kunnen leveren aan de culturele sector. Het subsidiebedrag per project lag tussen de 1.000 en 3.000 euro. In totaal was er, in drie ronden, 15.000 euro beschikbaar.
Steuntje in de rug
“Zzp’ers en culturele organisaties kunnen op deze manier extra inkomsten genereren,” zo motiveert de gemeente deze regeling. “Het is een steuntje in de rug in deze financieel lastige periode. Ook kunnen de projecten zorgen voor extra leefbaarheid in de stad waar uiteraard veel minder te beleven valt dan normaal. Daarnaast dienen de projecten mede als pilot om samen met de culturele sector te onderzoeken hoe cultuur in de anderhalvemetersamenleving vorm kan krijgen. Deze projecten kunnen als inspiratie en voedingsbodem dienen voor cultuur in de toekomst.”

Stimuleren
Sophie van Kempen: “Ik ben grafisch ontwerper en daarnaast bedenker van creatieve concepten. Ik was al bezig met dit project, maar de regeling was een extra stimulans om door te pakken. De intelligente lockdown was net achter de rug en de kinderdagverblijven en basisscholen gingen weer open. Hoe zou je nu op een leuke manier een bijdrage kunnen leveren aan handhygiëne, vroeg ik me af. Goede voornemens zijn vaak van korte duur, tenzij er een stimulans is. Al schetsend en brainstormend kwam ik op het idee om een speciale sticker te ontwikkelen voor in de wastafel. Als je minimaal 20 seconden onder stromend water je handen wast – in lijn met de richtlijnen van de RIVM – verschijnt er een mooie afbeelding op de sticker. De Happy Hand Wash sticker, zoals ik het project genoemd heb, stimuleert zo op een subtiele manier kinderen én volwassenen om voldoende lang de handen te wassen.”

Zoektocht
“Het idee was overigens sneller geboren dan de realisatie. Het was een hele zoektocht naar het juiste stickermateriaal en de goede inkt. Ik heb samen met de Nijmeegse zeefdrukkerij Kurtface – die ook tekent voor de uiteindelijke productie – eindeloos testen gedaan voordat alle puzzelstukken in elkaar vielen. Het was vooral lastig om ervoor te zorgen dat de afbeelding langzaam zichtbaar wordt. Maar het is gelukt. De stickers zijn duurzaam vervaardigd en een langere periode te gebruiken. Tijdens het drogen, en dat duurt ongeveer één uur, verdwijnt de afbeelding weer en zo is de sticker herbruikbaar. Hoe het precies werkt? Dat hou ik nog even geheim.”
Nijmegen centraal
Om het project nog aansprekender te maken heeft Sophie aan twaalf Nijmeegse kunstenaars, fotografen, illustratoren en ontwerpers gevraagd om een afbeelding te creëren voor de sticker. “Hiermee is het een uniek lokaal kunstproject geworden en tegelijkertijd nodigt het mensen uit om alle varianten te verzamelen. In de beginperiode zijn er ter promotie trouwens Happy Hand Wash stickers uitgedeeld op Nijmeegse basisscholen. Ik vond het belangrijk om de subsidie zoveel mogelijk terug te laten vloeien binnen het Nijmeegse. Zo is het echt een project van de stad voor de stad geworden.”
Inmiddels slaat Sophie met Happy Hand Wash haar vleugels uit. Zo wordt samen met de naburige gemeente Beuningen onderzocht of daar een eigen versie te ontwikkelen is. “Heel erg leuk! Ik zou het tof vinden om met nog veel meer steden en organisaties een versie van de Happy Hand Wash sticker te maken. Ik streef er wel naar om dicht bij de oorspronkelijke doelstelling te blijven, zeker ook waar het de beeldende kracht betreft. Het moet geen commercieel flutding worden.”

Tot slot
Nieuw bewijs van Japanse onderzoekers toont aan dat handen wassen echt werkt om het coronavirus te bestrijden. Volgens de onderzoekers overleeft het Covid-19 virus vijf keer langer op de huid van mensen dan een griepvirus. Het nieuwe coronavirus overleeft negen uur op de mensenhuid, een griepvirus 1,8 uur volgens een studie die is gepubliceerd in het oktobernummer (2020) van het wetenschappelijke tijdschrift Clinical Infectious Diseases Journal. Hoe langer het nieuwe coronavirus op de huid in leven blijft, des te groter de kans op verspreiding. “Handhygiëne kan dat risico verminderen,” aldus de onderzoekers. De Happy Hand Wash sticker kan daaraan een prachtige bijdrage leveren!

Sophie van Kempen (1984) is typografisch ontwerper met een voorliefde voor boeken en ruimtelijk ontwerp. In haar ontwerpen zoekt ze naar ingrediënten waarin (typo)grafische communicatie, inhoud, tekst en beeld een eenheid vormen. Met een scherp ontwerp, alternatieve oplossingen en een uitgesproken design wil zij bijdragen aan een veranderende wereld.
